فتوتراپی

قصد داریم شما را در این مقاله با اصطلاح فتوتراپی (یا فوتوتراپی) آشنا نماییم. به فتوتراپی نور درمانی نیز می­گویند. فتوتراپی به طور وسیعی برای درمان بیماری­های  خاص نوع پوستی  توسط دستگاه مخصوص به کار می­رود. استفاده از این نوع درمان برای بیمار بسیار مفید است و ممکن است زندگی وی را مورد تغییر و تحول دوباره قرار دهد.

لازم به یاد آوری است که استفاده از این نوع نور درمانی ممکن است که عوارض جانبی ناخواسته ای را به دنبال داشته باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. و برای حل این مشکل بهترین ، مؤثرترین و ایمن ترین راه را به کار برد. به طور معمول افرادی که بیماری سرطان پوست دارند برای درمان خود این راه را انتخاب می­کنند و به نسبت سایر روش ­ها اطمینان و امنیت بیشتری را داراست.

 

 

شماره 1: در میان بیمارانی که سرطان پوست دارند، یکی از قابل قبول ترین درمان­ها کدام است؟

نور درمانی یا همان فتوتراپی ، قابل قبول ترین درمان برای سرطان پوست است. در طی 10 هفته بیمار باید 2 الی 3 بار در هفته به مرکز نور درمانی مراجعه نماید. تا شواهد بهبود بیماری در وی ظاهر شود. نتیجه نهایی عمل نور درمانی پس از پاک شدن آثار بیماری در فرد، به صورت یک بدن برنزه شده دیده می­شود.

شماره 2 : اثرات حاد و مزمن عمل فتوتراپی چیست؟

اثرات حاد فتوتراپی مواردی است از جمله : 1- قرمز شدن پوست. در اثر تابش نور UBV بر روی پوست یک برافروختگی پوستی به رنگ متمایل به قرمز در پوست بدن ظاهر می­شود. این آسیب پوستی در اثر آسیب عروق خونی و التهابات ثانویه در اثر مرگ سلولی می­باشد. 2- آفتاب سوختگی. همچون حالت قرمزی مورد اول یک حالت آفتاب سوختگی روی پوست بدن نمایان می­شود. این آفتاب سوختگی در اثر تابش همان اشعه UVB می­باشد که به صورت خیلی جدی روی پوست اثر خود را نشان می­دهد.

اثرات مزمن فتوتراپی نیز شامل مواردی است از جمله :

1- ضخیم شدن قطر پوست.

عده ای نیز هستند که در اثر استفاده از فتوتراپی برای درمان بیماری خود، به عارضه آفتاب سوختگی مبتلا نمی­شوند در عوض آن دارای ضخامت پوستی می­شوند.

2- تحلیل غده­ های چربی.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید که در اینجا به صورت نور خاص دستگاه تابانیده می­شود برای فرد پوستی خشک فراهم می­کند. پوست خشک به دلیل نداشتن آب به حالتی چروک مانند مشابه دوران پیری مبدل می­شود.

3- سرطان زایی.

ممکن است فتوتراپی منجر به تولید سرطان اپیدرم در بدن انسان شود و یا تورمورهای سرطانی اولیه را در بدن به وجود آورد.

4- برنزه شدن.

عمل فتوتراپی شکل برنزه شدن را به پوست می­دهد. برنزه شدن پوست در اثر تابش نور UVB می­باشد که در همان دقایق اولیه روی پوست خود را نشان می­دهد.

این در حالی است که حالت برنزه شدن با گذشت 12 ساعت فروکش می­شود.

5- اپیدرم.

این حالت با نازک شدن اپیدرم و صاف شدن لایه بازال در اثر تابش طولانی مدت UVB روی پوست اتفاق می­افتد.

6- درم.

با تابش UVB تغییر بافت همبند پوست صورت می­گیرد و کلاژن­های پوست تحلیل می­روند.

شماره 3 : فتوتراپی برای کدام بیماران مناسب است؟ بدن کدام بیماران به این درمان پاسخ می­دهد؟

فتوتراپی برای بیماران پوستی بهترین درمان است. در واقع انواع نور دستگاه فتوتراپی برای بیماران پوستی بسیار مؤثر بوده است. به طور معمول دو نور UVB و PUVA بیشترین درمان را از خود نشان داده اند. از جمله :

1- برای تسکین دردهای اگزمایی کف دست یا پا نیز اثر خوب خود را بروز داده است. 2- تابش ضخیم­تر PUVA در از بین بردن ضایعات صورت، گردن، و تنه بیماران پوستی نیز مفید بوده است.دوره ­های درمان برای این بیماران متفاوت است و به شرایط بیمار و حال وی بستگی دارد.

3- برای درمان بیماری­های کبدی بدخیم، کلیوی بدخیم و یا بیماری که به کبد و کلیه مرتبط است بکار رفته است.

4- برای درمان خارش­های پوستی نوع HIV نیز مفید است.

شماره 4: آیا نوع پوست در درمان بیماری با فتوتراپی تأثیر گذار است؟

درمان و زمان درمان برای انواع بیماران در روش فتوتراپی متفاوت است. این نکته به خاطر تنوع نوع پوستی افراد می­باشد.  بنابراین تجویز یک پروتکل درمانی برای تمامی بیماران پوستی صحیح نیست. اگر کسی دارای پوستی است که همیشه در برابر آفتاب می­سوزد باید پوست نوع 1 برای او فرض کرد.

و اگر گاهی حالت برنزه می­شود باید نوع 2 را برای آن تعریف نمود. نوع 3 برای پوستی که همیشه می سوزد. پوست نوع 4 ونوع 5 هم بر اساس مقدار پیگمانتاسیون معین می­شود.

درباره درمان فتوتراپی باید گفت که در نظر گرفتن فقط نوع پوست برای این درمان روش مناسب و کافی نخواهد بود. در حقیقت این امکان نیز وجود دارد که افراد با پوست مشابه پاسخ متفاوتی برای درمان از خود بروز دهند.

در حقیقت همیشه باید یک تست MED را قبل از انجام PUVA برای بیمار انجام داد. شاید انجام این تست برای فرد بیمار ممکن نباشد. مثلاً ممکن است بیمار دارای پوست بسیار نامساعد باشد و یا بیماری ویتیلیگو داشته باشد.

بنابراین باید تعیین نوع پوست، راهنمای افزایش دوز و بررسی­های اولیه دو مورد ذکر شده برای بیمار انجام گیرد.

شماره 5 : درمان فتوتراپی با UVB و PUVAچه تفاوت­هایی دارند؟

1- درمان فتوتراپی با اشعه UVB نیاز به استعمال داروی خوراکی و موضعی ندارد. 2- در طی این درمان نیازی به محافظ چشمی نیست. 3- این نوع درمان، عوارض جانبی کمتری دارد مانند تهوع. 4- برای مادرانی که دوران حاملگی را طی می­کنند این روش ایمن­تر و مناسب­تر است.

5- دفعات تابش کوتاه­­تری نسبت به روش PUVA دارد. 6- برای کودکان روش UVB از روش PUVA ایمن­تر است. 7- عوارض سوختگی و نیز خطرات ناشی از تابش نورها در روش UVB  به نسبت PUVAبسیار کم­تر است. در واقع هدف از درمان با فتوتراپی،قرار دادن بیمار در دستگاه با کم­ترین عوارض و حتی عوارض ناخواسته می­باشد.

امیدواریم از مطالعه این مقاله به نکاتی که برایتان اهمیت داشته اند رسیده باشید.

آیا با سابقه تخصصی بسیار درخشان دکتر افسانه زرگنج فرد آشنا هستید؟

ورودی سال 1361 به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و فارغ التحصیل 1368

دریافت برد تخصصی زنان و زایمان در سال 1373 از دانشگاه شهید بهشتی

12 سال سابقه در هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی اراک

تجربه موفق از سال 74 در زمینه بیماری های زنان , زایمان , نازایی  و رفع مشکلات جنسی از جمله واژینیسموس

سابقه کار از سال 86 در زمینه : لیزر موهای زائد , تزریق ژل, بوتاکس صورت, کاشت نخ

سابقه کار در زمینه زیبایی های زنان با لیزر مونالیزا از سال 94 :

لابیاپلاستی

برطرف نمودن خشکی واژن

روش های ارتباط با کلینیک دکتر افسانه زرگنج فرد